Tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế về bảo vệ tầng ô-dôn

Từ ngày 6-11/7, Hội nghị lần thứ 47 Nhóm công tác mở rộng các Bên tham gia Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ô-dôn (OEWG47) diễn ra tại thủ đô Bangkok, Vương quốc Thái Lan.

Đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị OEWG47 do ông Lê Ngọc Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) làm trưởng đoàn, cùng các chuyên gia trong lĩnh vực lạnh và điều hòa không khí.

Phát huy thành quả của Nghị định thư Montreal

Hội nghị OEWG được tổ chức định kỳ hằng năm để trao đổi, thảo luận các nội dung về quản lý, khoa học và kỹ thuật nhằm thực hiện hiệu quả Nghị định thư Montreal và dự thảo các quyết định đệ trình tại Cuộc họp các Bên tham gia Nghị định thư Montreal (MOP). 

Năm nay, OEWG tập trung thảo luận các nội dung: Điều khoản tham chiếu cho nghiên cứu để bổ sung cho Quỹ đa phương thực hiện Nghị định thư Montreal (MLF) giai đoạn 2027-2029; Quản lý vòng đời môi chất lạnh; Bình xịt định liều chứa chất có tiềm năng làm nóng lên toàn cầu (GWP) thấp; Các phương án để tái cấu trúc đối với Ban Đánh giá Công nghệ và Kinh tế và các ủy ban lựa chọn kỹ thuật; Việc sử dụng các chất được kiểm soát làm nguyên liệu đầu vào.

Ngoài ra, OEWG còn thảo luận việc tăng cường giám sát khí quyển đối với các chất được kiểm soát theo Nghị định thư Montreal; Tăng cường thể chế của Nghị định thư Montreal; Rà soát nhu cầu duy trì mức trung bình hằng năm 2,5% đối với hydroclorofluorocarbon (HCFC) cho các lĩnh vực dịch vụ bảo trì, bảo dưỡng và lĩnh vực khác trong giai đoạn 2030 - 2040; Thay đổi thời gian cắt giảm HFC cho các bên đủ năng lực; Xác định Nhà nước Palestine là một bên quy định tại Điều 5 Nghị định thư Montreal và được tiếp cận hỗ trợ từ Quỹ đa phương.

Phát biểu khai mạc Hội nghị OEWG47 hôm 7/7, bà Megumi Seki, Thư ký điều hành Ban thư ký ô-dôn nhấn mạnh: Năm 2025 đánh dấu 40 năm cộng đồng quốc tế thông qua Công ước Vienna về bảo vệ tầng ô-dôn, giúp kết nối các quốc gia, tổ chức trên toàn cầu chống lại sự suy giảm tầng ô-dôn trong tầng bình lưu nhằm bảo vệ con người và môi trường khỏi mức bức xạ cực tím (UV) nguy hiểm. Các bên đã thông qua Nghị định thư Montreal nhằm loại bỏ dần cả sản xuất và tiêu thụ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn (năm 1987); Bản sửa đổi, bổ sung Kigali thuộc Nghị định Montreal nhằm giảm dần các chất hydrofluorocarbon (HFC), là các chất gây hiệu ứng nhà kính mạnh (năm 2016). 

Thư ký điều hành Ban thư ký ô-dôn khẳng định: Trải qua 40 năm thực hiện, Công ước Vienna và Nghị định thư Montreal được đánh giá là hiệp định môi trường đa phương thành công nhất, nhận được sự hợp tác rộng rãi từ các quốc gia, tổ chức. Tuy nhiên, để phục hồi tầng ô-dôn, các bên cần tiếp tục thúc đẩy các hoạt động để duy trì sự linh hoạt cũng như ứng phó phù hợp với các vấn đề mới nổi trong thực thi Công ước Vienna và Nghị định thư Montreal. 

Các vấn đề chính về bảo vệ tầng ô-dôn cần tập trung trong giai đoạn sắp tới gồm: tăng cường giám sát khí quyển đối với các chất được kiểm soát làm cơ sở để đưa ra quyết định; thúc đẩy các hành động để tìm ra giải pháp thay thế, hạn chế rò rỉ và giải quyết vấn đề buôn bán bất hợp pháp các chất được kiểm soát; điều tra, đánh giá để xem xét bổ sung các chất khác vào danh mục các chất được kiểm soát.

Kết nối hành động của Việt Nam

Trong những ngày làm việc của Hội nghị OEWG47, Đoàn Việt Nam đã tích cực, chủ động tham gia các phiên toàn thể; liên hệ, làm việc với các đối tác như Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP), Ngân hàng Thế giới về phối hợp triển khai Kế hoạch quản lý, loại trừ các chất HCFC giai đoạn III và giảm dần sử dụng các chất HFC giai đoạn I.

Đoàn Việt Nam cũng đã trao đổi với công ty A-Gas - công ty đa quốc gia hàng đầu thế giới trong quản lý vòng đời các chất được kiểm soát - về tiềm năng đầu tư kinh doanh hoạt động thu gom, tái chế các chất được kiểm soát tại Việt Nam. Các hoạt động hợp tác quốc tế về quản lý, loại trừ các chất được kiểm soát sẽ góp phần hỗ trợ Việt Nam đồng thời hiện thực mục tiêu bảo vệ tầng ô-dôn, giảm phát thải khí nhà kính và phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững.

Trước khi Hội nghị OEWG47 diễn ra, ngày 6/7, Đoàn Việt Nam đã tham gia Hội thảo “Quản lý vòng đời các chất được kiểm soát: Tiến độ kiểm kê các chất Fluorocarbon tồn trữ và Kế hoạch hành động quốc gia”, do Liên minh Khí hậu và Không khí Sạch (CCAC) phối hợp với UNEP và Bộ Môi trường Nhật Bản tổ chức. 

Tại đây, Đoàn Việt Nam đã chia sẻ kinh nghiệm trong triển khai các hoạt động về quản lý vòng đời các chất được kiểm soát. Trong đó, nhấn mạnh sự phối hợp giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường - cơ quan đầu mối quốc gia thực hiện Nghị định thư Montreal với các bộ, ngành, cơ quan, tổ chức, hội, hiệp hội nghề nghiệp và doanh nghiệp trong xây dựng và triển khai thực hiện các chính sách, quy định có liên quan.

Cục BĐKH