Siết chặt kỷ cương, nâng cao hiệu quả khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường

Trong giai đoạn 2020–2025, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Đảng ủy Bộ, công tác quản lý, khai thác và sử dụng tài nguyên đạt nhiều chuyển biến tích cực, kỷ cương được siết chặt, minh bạch và hiệu quả được nâng cao. Hệ thống pháp luật, chính sách về đất đai, tài nguyên nước, khoáng sản, môi trường biển và hải đảo được tiếp tục hoàn thiện, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho quản lý nhà nước.

Hoàn thiện thể chế, khai thác hiệu quả tài nguyên

Nổi bật, công tác quản lý đất đai được triển khai đồng bộ, bài bản; Luật Đất đai 2024 và văn bản hướng dẫn thi hành đánh dấu bước ngoặt trong đổi mới quản lý theo hướng công khai, minh bạch, thị trường và công bằng. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được thực hiện hiệu quả, dữ liệu địa chính từng bước số hóa, dịch vụ công trực tuyến mức độ cao được đẩy mạnh. Công tác giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất được quản lý chặt chẽ, phục vụ phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đồng thời giảm thiểu khiếu nại, vướng mắc kéo dài.

Trong quản lý khoáng sản, Đảng ủy Bộ chỉ đạo thực hiện nghiêm Chiến lược địa chất, khoáng sản và công nghiệp khai khoáng đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Hoạt động điều tra, lập bản đồ địa chất, đánh giá tiềm năng khoáng sản được triển khai bài bản; cấp phép thăm dò, khai thác được quản lý nền nếp, đáp ứng nhu cầu vật liệu xây dựng, đồng thời khoanh định rõ các khu vực cấm, tạm cấm khai thác.

Về tài nguyên nước, hiệu lực quản lý được nâng cao, bảo đảm an ninh nguồn nước, phân bổ công bằng giữa các ngành và địa phương. Hơn 24.000 công trình khai thác, sử dụng nước được giám sát, điều tiết thông qua quy hoạch, cấp phép, quy trình vận hành liên hồ chứa và hệ thống giám sát tự động. Nguồn thu từ thuế tài nguyên và cấp quyền khai thác nước đóng góp đáng kể cho ngân sách, trong khi các chính sách mới từng bước khắc phục tình trạng suy thoái, cạn kiệt, ô nhiễm nguồn nước.

Với tài nguyên, môi trường biển và hải đảo, Đảng ủy Bộ lãnh đạo hoàn thiện quy hoạch, phân bổ không gian biển hợp lý, triển khai chương trình điều tra cơ bản và phục hồi hệ sinh thái ven biển, bảo tồn đa dạng sinh học. Hoạt động khai thác biển đóng góp khoảng 50% GDP của 28 tỉnh, thành phố ven biển; thu nhập bình quân của người dân ven biển đạt khoảng 97 triệu đồng, cao hơn mức trung bình cả nước, đồng thời củng cố tuyến phòng thủ bảo vệ chủ quyền quốc gia.

Bảo tồn thiên nhiên, chủ động ứng phó khí hậu 

Dưới sự chỉ đạo của Đảng ủy Bộ, công tác bảo vệ môi trường được xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển bền vững. Luật Bảo vệ môi trường 2020 với nhiều quy định tiến bộ được triển khai đồng bộ, cải cách thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp cho địa phương. Phương thức quản lý được đổi mới, chuyển từ bị động xử lý sang chủ động phòng ngừa và kiểm soát ô nhiễm. Hệ thống quan trắc nước thải, khí thải tự động được đầu tư, dữ liệu truyền trực tiếp về cơ quan quản lý; tỷ lệ khu công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải tập trung và chất thải rắn được thu gom, xử lý đều tăng.

Công tác bảo tồn thiên nhiên đạt nhiều kết quả. Hiện cả nước có 178 khu bảo tồn thiên nhiên, 11 khu Dự trữ sinh quyển thế giới, 3 Di sản thiên nhiên thế giới, 12 vườn di sản ASEAN, 4 công viên địa chất toàn cầu và 9 vùng Ramsar. Tình trạng tuyệt chủng của loài hoang dã được kiểm soát, quần thể của ít nhất 10 loài nguy cấp được cải thiện; chính sách bảo tồn chim hoang dã, di cư được chú trọng triển khai.

Trong ứng phó biến đổi khí hậu, Đảng ủy Bộ đã tham mưu Đảng, Nhà nước ban hành chiến lược, nghị quyết và kế hoạch hành động dài hạn; thúc đẩy phát triển thị trường các-bon, giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ tầng ô-dôn. Việt Nam khẳng định vai trò tích cực tại các diễn đàn quốc tế, đóng góp cho nỗ lực toàn cầu ứng phó biến đổi khí hậu.

Lĩnh vực khí tượng thủy văn được đầu tư hiện đại hóa hạ tầng, công nghệ, nâng cao độ chính xác dự báo bão, mưa lớn, rét đậm, lũ quét, sạt lở đất tới cấp xã. Việt Nam hiện nằm trong nhóm dẫn đầu Đông Nam Á và tiếp cận trình độ các nước tiên tiến châu Á trong công nghệ dự báo KTTV.

Trong thủy lợi và phòng chống thiên tai, hệ thống pháp luật đồng bộ được hoàn thiện; các công trình thủy lợi lớn, đa mục tiêu được triển khai, đáp ứng yêu cầu phòng, chống hạn hán, ngập lụt, xâm nhập mặn, bảo đảm an ninh nguồn nước. Công tác đê điều, hộ đê, cứu trợ sau thiên tai được thực hiện chuyên nghiệp, phối hợp hiệu quả với các tổ chức quốc tế.

Việt Khang