Phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, đi đôi với kiểm soát quyền lực, là chìa khóa nâng cao hiệu lực quản lý và khơi thông nguồn lực phát triển bền vững ngành Nông nghiệp và Môi trường.
Bối cảnh và yêu cầu mới
Thực hiện Quyết định số 608/QĐ-TTg ngày 15/3/2025 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã triển khai đồng bộ công tác phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền quản lý nhà nước trong toàn ngành. Đây là bước đi quan trọng nhằm: Thực hiện chủ trương cải cách bộ máy, tinh gọn, hiệu quả. Bảo đảm phù hợp mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Tăng cường tính chủ động của địa phương trong quản lý nông nghiệp, môi trường, tài nguyên. Đặc biệt, việc phân cấp, phân quyền được gắn với kiểm soát quyền lực, công khai minh bạch, qua đó góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.
Khung pháp lý và tổ chức thực hiện
Bộ đã trình Chính phủ ban hành 03 Nghị định quan trọng: Nghị định 131/2025/NĐ-CP: Phân định thẩm quyền chính quyền địa phương 2 cấp trong nông nghiệp và môi trường. Nghị định 136/2025/NĐ-CP: Phân quyền, phân cấp quản lý nhà nước trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. Nghị định 151/2025/NĐ-CP: Phân định thẩm quyền và phân cấp trong lĩnh vực đất đai.
Song song, Bộ trưởng đã ban hành 18 Thông tư quy định chi tiết việc phân cấp, phân quyền trong các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền Bộ.
Tổng cộng, có 315 nhiệm vụ, thẩm quyền được phân cấp, phân quyền, trong đó: Từ Chính phủ, Thủ tướng cho Bộ trưởng: 116 nhiệm vụ. Cho chính quyền địa phương: 17 nhiệm vụ. Bộ trưởng phân quyền, phân cấp cho địa phương: 171 nhiệm vụ. Tỉnh phân quyền cho xã: 11 nhiệm vụ.
Điều này bao trùm 17 lĩnh vực như: nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, môi trường, đất đai, khí tượng thủy văn, biến đổi khí hậu, tài nguyên nước, biển – hải đảo...
Kết quả nổi bật
|
Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc: Một số luật liên quan chồng chéo (Luật Đất đai, Luật Quy hoạch, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Đầu tư). Năng lực tổ chức thực thi ở một số địa phương chưa đồng đều, nhất là cấp xã. Công tác công khai, cập nhật dữ liệu thủ tục hành chính chưa thật kịp thời, còn phân tán. Việc kiểm soát quyền lực, tránh tình trạng “xin – cho” ở một số khâu vẫn cần tiếp tục siết chặt.
Định hướng thời gian tới tập trung: Hoàn thiện pháp luật: Đẩy nhanh sửa đổi 17 luật có liên quan, ban hành đồng bộ hệ thống nghị định, thông tư hướng dẫn. Tăng phân quyền cho cơ sở: Mở rộng thẩm quyền cấp xã đối với các lĩnh vực sát dân như quản lý đất đai, thủy sản, chăn nuôi, lâm nghiệp. Ứng dụng chuyển đổi số: Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu phân cấp trực tuyến, giám sát minh bạch giữa các cấp chính quyền. Kiểm soát quyền lực: Thiết lập cơ chế giám sát từ Quốc hội, HĐND, Mặt trận Tổ quốc và Nhân dân đối với quá trình phân quyền. Đào tạo cán bộ địa phương: Nâng cao năng lực quản lý, đặc biệt ở cấp xã – nơi tiếp xúc trực tiếp với người dân, doanh nghiệp.
Công tác phân cấp, phân quyền trong ngành Nông nghiệp và Môi trường đang đi đúng hướng, tạo chuyển biến lớn về quản lý nhà nước: gần dân hơn, minh bạch hơn, hiệu quả hơn. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để Bộ tiếp tục thúc đẩy cải cách hành chính, chuyển đổi số, phát huy vai trò địa phương, đồng thời bảo đảm quản lý thống nhất từ Trung ương đến cơ sở.
CTTĐT