Tầm nhìn 2035-2045: Nông thôn xanh, thông minh, bền vững

Hơn một thập kỷ qua, chương trình Nông thôn mới (NTM) và Giảm nghèo bền vững (GNBV) đã làm thay đổi căn bản diện mạo nông thôn Việt Nam. Hàng nghìn công trình hạ tầng được hoàn thành, hàng triệu hộ thoát nghèo, đời sống văn hóa - xã hội nâng cao rõ rệt. Tuy nhiên, tầm nhìn xa hơn đến giai đoạn 2035-2045 đặt ra yêu cầu vượt trên những “chuẩn mực hiện tại”: không chỉ dừng lại ở “nông thôn đạt chuẩn”, mà phải hướng tới một nông thôn xanh, thông minh, bền vững, tiệm cận chuẩn quốc tế, hòa nhịp cùng quá trình hiện đại hóa đô thị. Đây không phải là một giấc mơ xa vời, mà là lộ trình hiện thực dựa trên nền tảng thành quả đã được tích lũy suốt 15 năm qua và quyết tâm chính trị mạnh mẽ của toàn Đảng, toàn dân.

Nông thôn xanh -Thích ứng với biến đổi khí hậu

Một trong những trụ cột quan trọng nhất của tầm nhìn 2035-2045 là xây dựng nông thôn xanh, nơi phát triển kinh tế gắn liền với bảo vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu.

- Nông nghiệp hữu cơ và tuần hoàn: thay thế mô hình sản xuất truyền thống thâm dụng tài nguyên bằng mô hình hữu cơ, tuần hoàn, tái sử dụng phụ phẩm nông nghiệp, giảm phát thải carbon.

- 100% xã có hệ thống xử lý rác thải, nước thải tập trung: bảo đảm môi trường trong lành, không còn tình trạng ô nhiễm cục bộ ở các làng nghề, cụm công nghiệp nông thôn.

- Bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên: từ rừng đầu nguồn đến sông ngòi, đồng ruộng; phát triển kinh tế phải gắn liền với trách nhiệm bảo vệ tài nguyên, phục hồi đa dạng sinh học.

Trong bối cảnh Việt Nam nằm trong nhóm 5 quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu, xây dựng nông thôn xanh không chỉ là lựa chọn, mà là con đường tất yếu để sinh tồn và phát triển bền vững.

Nông thôn thông minh - Ứng dụng công nghệ toàn diện

Nếu “xanh” là điều kiện sống, thì “thông minh” là động lực phát triển. Tầm nhìn 2035–2045 xác định nông thôn Việt Nam sẽ ứng dụng công nghệ số toàn diện trong quản trị, sản xuất và đời sống.

- Hạ tầng số phủ khắp: internet tốc độ cao, sóng 5G và hệ thống IoT (Internet vạn vật) được triển khai trong nông nghiệp, quản lý tài nguyên, giám sát môi trường.

- Dịch vụ công trực tuyến cấp xã trở thành phổ biến: mọi thủ tục hành chính – từ khai sinh, cấp giấy tờ đất đai, đến hỗ trợ an sinh – đều được thực hiện minh bạch, nhanh chóng trên nền tảng số.

- Chuỗi giá trị nông sản minh bạch toàn cầu: sản phẩm OCOP và nông sản chủ lực được quản lý bằng blockchain, truy xuất nguồn gốc toàn cầu, mở ra cánh cửa hội nhập thị trường quốc tế.

- Thương mại điện tử nông thôn trở thành kênh tiêu thụ chính: thay vì chỉ bán ở chợ truyền thống, nông dân có thể bán sản phẩm qua các nền tảng số, từ trong nước đến quốc tế.

Nông thôn thông minh cũng đồng nghĩa với việc người dân nông thôn được tiếp cận bình đẳng với thành quả chuyển đổi số quốc gia, rút ngắn khoảng cách phát triển với đô thị.

Nông thôn bền vững - Phát triển hài hòa và bao trùm

Xanh và thông minh phải song hành cùng bền vững và bao trùm. Tầm nhìn 2035–2045 hướng tới một nông thôn Việt Nam phát triển hài hòa, nơi mọi người dân đều được hưởng lợi và “không ai bị bỏ lại phía sau”.

- Thu nhập bình quân khu vực nông thôn tiệm cận mức đô thị, không còn khoảng cách lớn về mức sống.

- 100% hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ sinh kế bền vững, thoát khỏi vòng luẩn quẩn “nghèo – tái nghèo”.

- Mỗi làng quê đa giá trị: vừa là nơi sản xuất nông nghiệp, vừa là điểm đến du lịch sinh thái, vừa là không gian văn hóa đặc sắc.

- An ninh xã hội và bình đẳng giới được bảo đảm; các tiêu chí về an toàn môi trường, phòng chống rủi ro thiên tai được lồng ghép vào từng chính sách.

Bền vững còn có nghĩa là tạo ra cơ chế liên kết cộng đồng - doanh nghiệp - Nhà nước - quốc tế, để nông thôn không chỉ phát triển “tại chỗ” mà còn kết nối với dòng chảy toàn cầu.

Việt Nam trong bản đồ nông thôn thế giới

Một tầm nhìn không thể chỉ nhìn vào bên trong. Đến năm 2035–2045, Việt Nam kỳ vọng nông thôn của mình trở thành hình mẫu trong khu vực và thế giới.

- Mô hình phát triển xanh và bao trùm: nông thôn Việt Nam trở thành hình mẫu của ASEAN trong phát triển kinh tế xanh, thích ứng biến đổi khí hậu.

- Đóng góp vào mục tiêu Net Zero 2050: nông thôn là “mặt trận tiên phong” giảm phát thải, với các mô hình nông nghiệp carbon thấp, năng lượng tái tạo cộng đồng.

- Hội tụ nguồn lực quốc tế: vốn, công nghệ, tri thức từ toàn cầu kết hợp với sức mạnh cộng đồng trong nước, tạo ra bước phát triển bứt phá.

Việt Nam không chỉ khẳng định trách nhiệm quốc tế, mà còn đưa nông thôn vào bản đồ phát triển thế giới, ngang tầm với các quốc gia tiên tiến.

Từ giấc mơ đến hiện thực Tầm nhìn 2035-2045 về nông thôn xanh - thông minh - bền vững không chỉ là khát vọng, mà là lộ trình khả thi. Nền tảng đã được xây dựng suốt hơn 15 năm qua: từ hàng nghìn xã đạt chuẩn NTM, hàng triệu hộ thoát nghèo, đến những mô hình OCOP, du lịch cộng đồng, nông nghiệp số đang ngày càng lan tỏa. Điều cần thiết là sự kiên định chính trị, đồng hành của doanh nghiệp, cộng đồng và đặc biệt là sự vào cuộc chủ động của người dân - chủ thể trung tâm. Khi điều đó được hiện thực hóa, nông thôn Việt Nam sẽ không chỉ đổi thay diện mạo, mà còn đạt tới tầm vóc mới: phát triển hài hòa, bao trùm, xanh và hội nhập toàn cầu. Đó là lúc nông thôn Việt Nam trở thành niềm tự hào của dân tộc, điểm sáng của khu vực, và là nền tảng vững chắc để đất nước bước vào kỷ nguyên thịnh vượng vào giữa thế kỷ XXI.

CTTĐT