ASEAN thông qua Tầm nhìn Lương thực thực phẩm, Nông Lâm nghiệp 2045

Hội nghị Bộ trưởng Nông Lâm nghiệp ASEAN lần thứ 47 thông qua Kế hoạch ngành Lương thực thực phẩm, Nông Lâm nghiệp 2026 -2030, tập trung vào sáu lĩnh vực ưu tiên.

Khẳng định vai trò then chốt của ngành lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp

Ngày 1/10, Hội nghị Bộ trưởng Nông Lâm nghiệp ASEAN (AMAF) lần thứ 47 đã diễn ra tại thành phố Pasay, Philippines, dưới sự chủ trì của nước chủ nhà. Hội nghị tái khẳng định cam kết mạnh mẽ của ASEAN trong việc thúc đẩy hợp tác lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp - những lĩnh vực được coi là động lực chính để hiện thực hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 và các khát vọng xa hơn.

Hội nghị thừa nhận bối cảnh khu vực và toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng, đặc biệt liên quan tới Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 và Kế hoạch chiến lược Cộng đồng ASEAN 2026–2030. Các Bộ trưởng khẳng định vai trò then chốt của ngành lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp trong việc bảo đảm tính bền vững, khả năng thích ứng và thịnh vượng của người dân ASEAN.

Tại Hội nghị, các Bộ trưởng đã thông qua Tầm nhìn ASEAN về Lương thực thực phẩm, Nông Lâm nghiệp hướng đến năm 2045 cùng Khung hợp tác, coi đây là định hướng lâu dài nhằm củng cố hệ thống lương thực khu vực, bảo đảm an ninh lương thực và dinh dưỡng, quản lý rừng bền vững và nâng cao khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu.

Các Bộ trưởng khẳng định vai trò then chốt của ngành lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp trong việc bảo đảm tính bền vững, khả năng thích ứng và thịnh vượng của người dân ASEAN.

Hội nghị cũng thông qua Kế hoạch ngành Lương thực thực phẩm, Nông Lâm nghiệp 2026 -2030, đóng vai trò như kế hoạch trung hạn hiện thực hóa Tầm nhìn 2045. Kế hoạch tập trung vào sáu lĩnh vực ưu tiên: Thúc đẩy các biện pháp bền vững và tái sinh; Khử các-bon và thích ứng với biến đổi khí hậu trong nông nghiệp; Tăng cường an ninh lương thực và dinh dưỡng; Thúc đẩy kết nối thương mại và thị trường; Mở rộng đối tác công - tư và đổi mới sáng tạo số; Tăng cường quản lý rừng bền vững.

Hội nghị giao nhiệm vụ cho Hội nghị các quan chức cấp cao về Nông Lâm nghiệp (SOM-AMAF) và các cơ quan trực thuộc đưa sáu ưu tiên này vào chương trình làm việc, bảo đảm thống nhất với Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045, Kế hoạch chiến lược Cộng đồng kinh tế ASEAN 2026–2030 và Tầm nhìn Lương thực thực phẩm, Nông Lâm nghiệp ASEAN 2045.

Các Bộ trưởng nhấn mạnh nông nghiệp tái sinh là chiến lược then chốt để cải thiện sức khỏe đất, phục hồi hệ sinh thái, tăng cường đa dạng sinh học và nâng cao khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu. Hội nghị kêu gọi các nước chia sẻ kinh nghiệm, mở rộng sáng kiến thí điểm, huy động quan hệ đối tác với giới học thuật, xã hội dân sự, tổ chức quốc tế và khu vực tư nhân.

Hội nghị hoan nghênh Sáng kiến Một tỷ cây xanh ASEAN, coi đây là đóng góp quan trọng cho công tác bảo tồn rừng, thích ứng khí hậu và trao quyền cho cộng đồng. Các nước được khuyến khích xây dựng kế hoạch hành động quốc gia và tăng cường hệ thống giám sát, báo cáo để theo dõi tiến độ.

Ngoài ra, Hội nghị tái khẳng định cam kết giải quyết các vấn đề xuyên suốt như: giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu, nghề cá và nuôi trồng thủy sản bền vững, an toàn và chất lượng thực phẩm, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.

Hội nghị cũng đánh giá cao tiến độ nhiều sáng kiến khu vực, bao gồm: phát triển nhiên liệu hàng không bền vững từ chất thải nông nghiệp; ứng dụng tác nhân kiểm soát sinh học (BCA) để đối phó kháng thuốc kháng sinh trong thủy sản và chăn nuôi; mô hình kinh tế sinh học tuần hoàn trong ASEAN; sáng kiến giải pháp thuận thiên (NbS) và phương pháp tiếp cận dựa vào hệ sinh thái (EbA); chuyển đổi bền vững nuôi tôm càng xanh và lươn; cũng như phát hành trái phiếu xanh ASEAN cho nông nghiệp bền vững.

Hội nghị ghi nhận sự hỗ trợ quý báu của các đối tác đối thoại ASEAN, tổ chức quốc tế và khu vực tư nhân. Trong đó có Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc  (FAO) và Viện Nghiên cứu lúa gạo quốc tế (IRRI) trong lĩnh vực an ninh lương thực và tiêu chuẩn; Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA) trong việc cung cấp nghiên cứu chính sách và khuyến nghị dựa trên bằng chứng; Nhóm Tư vấn về Nghiên cứu Nông nghiệp Quốc tế (CGIAR) trong việc thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo cho nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu; Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức (GIZ) trong việc hỗ trợ sử dụng đất bền vững, đa dạng sinh học và hành động vì khí hậu; và Hội đồng Doanh nghiệp Hoa Kỳ-ASEAN (USABC), Hội đồng Tư vấn Doanh nghiệp ASEAN (ABAC) và các hội đồng tư vấn doanh nghiệp khác trong việc thúc đẩy sự tham gia và đầu tư của khu vực tư nhân.

Hội nghị khuyến khích tăng cường quan hệ đối tác nhiều bên, huy động nguồn lực, xây dựng năng lực và mở rộng các sáng kiến có tác động trong lĩnh vực lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Quốc Trị phát biểu tại phiên Báo cáo và khuyến nghị của Trưởng Hội nghị đặc biệt Quan chức cấp cao ASEAN về Nông Lâm nghiệp lên Hội nghị Bộ trưởng Nông Lâm nghiệp ASEAN (AMAF) lần thứ 47. 

Việt Nam là thành viên tham gia tích cực, có trách nhiệm

Hội nghị bày tỏ ủng hộ mạnh mẽ đối với Philippines trong vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2026, với trọng tâm là nông nghiệp tái sinh và Sáng kiến Hệ thống Nông nghiệp thích ứng. Các Bộ trưởng cam kết hợp tác chặt chẽ để bảo đảm thực hiện thành công các ưu tiên này. Đồng thời, Hội nghị thống nhất tổ chức AMAF lần thứ 48 tại Singapore năm 2026.

Tại phiên Báo cáo và khuyến nghị của Trưởng Hội nghị đặc biệt Quan chức cấp cao ASEAN về Nông Lâm nghiệp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Quốc Trị đánh giá cao báo cáo toàn diện của Chủ tịch SOM-AMAF và Ban Thư ký ASEAN về tiến độ hợp tác giai đoạn 2024–2025, cũng như các tài liệu quan trọng được trao đổi, thống nhất và trình Hội nghị lần này.

“Sự hợp tác này đã góp phần vào phát triển nông nghiệp bền vững, bảo đảm an ninh lương thực và an toàn thực phẩm trong khu vực ASEAN. Trong quá trình đó, Việt Nam luôn tham gia tích cực và có trách nhiệm”, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị nhấn mạnh.

Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị cho biết Hội nghị đã thông qua ba văn kiện then chốt: Tuyên bố các Lãnh đạo ASEAN về Tầm nhìn lương thực thực phẩm, nông lâm nghiệp đến 2045; Khung hợp tác ASEAN về Lương thực thực phẩm, Nông Lâm nghiệp 2045; và Kế hoạch ngành 2026–2030. Lãnh đạo Bộ khẳng định đây là những định hướng rõ ràng, tạo nền tảng để hợp tác sâu rộng hơn giữa các nước ASEAN cũng như với các đối tác quốc tế.

Việt Nam tiếp tục ủng hộ hai sáng kiến trọng điểm trong năm Philippines giữ vai trò Chủ tịch ASEAN 2026: Khung ASEAN về Hệ thống nông nghiệp tái sinh và thích ứng và Chương trình Trồng một tỷ cây xanh ASEAN.

Trong bối cảnh khu vực và toàn cầu đối diện nhiều thách thức như biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh, bất ổn địa chính trị, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị kêu gọi ASEAN đẩy mạnh hợp tác kỹ thuật, nông nghiệp thông minh thích ứng khí hậu, chuyển đổi số trong nông nghiệp, đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuỗi giá trị nông sản bền vững, chia sẻ kinh nghiệm và nâng cao năng lực thích ứng của toàn ngành.

“Việt Nam cam kết tiếp tục tham gia tích cực, chủ động và có trách nhiệm, đóng góp thiết thực vào sự phát triển chung của Cộng đồng Kinh tế ASEAN vì một tương lai bền vững, bao trùm và thịnh vượng. Tôi tin tưởng hợp tác ASEAN sẽ tạo ra động lực và cơ hội mới để hướng tới nền nông nghiệp bền vững, thích ứng và phát thải thấp, bảo đảm an ninh lương thực cho toàn khu vực”, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị khẳng định.

Việt Nam nhất trí thông qua Báo cáo và khuyến nghị của Chủ tịch Hội nghị Quan chức cấp cao ASEAN về Nông Lâm nghiệp lên Hội nghị Bộ trưởng Nông Lâm nghiệp ASEAN lần thứ 47.

Linh Linh