Bước tiến cho 'giao thông xanh' tại TP.HCM

Sáng đầu tuần, tại một trạm xe buýt trên đường Điện Biên Phủ (TP HCM), chị Mai, nhân viên văn phòng, bước lên xe số 50. Thay vì loay hoay tìm tiền lẻ hay chờ mua vé giấy, chị chỉ cần đưa chiếc thẻ ngân hàng nội địa lại gần thiết bị trên xe, trong tích tắc vé được xác nhận. “Nhanh gọn, không phải lục tìm tiền, hạn chế tiếp xúc trực tiếp khi sử dụng phương tiện công cộng. Tôi thấy rất tiện”, chị Mai cho biết.

Câu chuyện của chị Mai đang dần trở nên quen thuộc khi TP HCM triển khai thanh toán không tiếp xúc trên nhiều tuyến xe buýt. Đây không chỉ là sự thay đổi trong cách trả tiền vé, mà còn là bước tiến quan trọng hướng tới một hệ thống giao thông công cộng hiện đại, tiện lợi và thân thiện môi trường.

Theo Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP HCM, hệ thống thanh toán không tiền mặt đã được áp dụng trên 96 tuyến xe với hơn 1.400 phương tiện. Người dân có thể dùng thẻ ATM nội địa hoặc điện thoại, đồng hồ thông minh tích hợp thẻ số hóa để “chạm” thanh toán trực tiếp.

Việc áp dụng phương thức mới này giúp hành khách tiết kiệm thời gian, không còn cảnh xếp hàng chờ mua vé hay nạp tiền vào thẻ riêng. Hành khách chỉ cần một thao tác đơn giản để lên xe, rút ngắn thời gian dừng đỗ, từ đó nâng cao trải nghiệm và tạo sức hút cho phương tiện công cộng.

Ông Nguyễn Đăng Hùng, Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS), nhấn mạnh, với hơn 80 triệu thẻ NAPAS không tiếp xúc đang lưu hành, việc triển khai trên xe buýt TP HCM giúp hành khách chỉ cần chạm thẻ là đi, không phải dùng tiền mặt. "Đây vừa là tiện ích mới cho người dân, vừa là bước đi quan trọng để xây dựng hạ tầng giao thông minh bạch, hiện đại, góp phần thúc đẩy đô thị thông minh và xã hội không tiền mặt”, ông Hùng cho biết.

Ở góc độ ngân hàng, ông Phạm Đức Duy, Phó Giám đốc Khối Khách hàng cá nhân của một ngân hàng thương mại, cho biết, đơn vị đang nỗ lực đưa công nghệ tài chính hiện đại vào đời sống, đặc biệt trong giao thông công cộng. Thanh toán không tiếp xúc mang đến trải nghiệm an toàn, liền mạch, đồng thời khuyến khích người dân ưu tiên xe buýt - phương tiện thân thiện môi trường.

Không chỉ thuận tiện cho hành khách, thanh toán không tiền mặt còn mang ý nghĩa môi trường rõ rệt. Lượng vé giấy in ra mỗi ngày giảm đáng kể, góp phần hạn chế rác thải. Thời gian dừng chờ tại các trạm ngắn hơn, giúp giảm khí thải từ xe nổ máy lâu. Đồng thời, hệ thống dữ liệu thanh toán điện tử minh bạch giúp cơ quan quản lý nắm bắt chính xác lượng khách, doanh thu, qua đó hoạch định chính sách hiệu quả hơn.

Ông Lê Hoàn - Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP HCM, cho rằng, hệ thống thanh toán không tiếp xúc sẽ nâng cao trải nghiệm hành khách, khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng nhiều hơn. Từ đó, chúng ta có thể giảm áp lực giao thông cá nhân, tiến tới một hệ thống vận tải bền vững, thân thiện môi trường.

Thực tế, thanh toán điện tử trong giao thông công cộng không còn là xu hướng xa vời. Ngay từ năm 2021, một số tuyến xe buýt điện đã thử nghiệm thành công mô hình này. Đầu năm nay, hệ thống metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) cũng áp dụng thẻ vé tự động. Việc đồng bộ từ metro đến xe buýt cho thấy TP.HCM đang đi những bước chắc chắn trong xây dựng hệ sinh thái giao thông thông minh.

Định hướng của thành phố trong giai đoạn tới là mở rộng thanh toán không tiền mặt trên toàn bộ 138 tuyến xe buýt với hơn 2.200 phương tiện. Hệ thống sẽ liên thông với metro và các loại hình vận tải khác, cho phép hành khách chỉ cần một chiếc thẻ hoặc thiết bị di động để di chuyển khắp mạng lưới giao thông đô thị. Đây chính là nền tảng để nâng cao sức hút của phương tiện công cộng, giảm gánh nặng xe cá nhân và cải thiện chất lượng không khí.

Không dừng lại ở sự tiện lợi, mục tiêu lớn hơn của những đổi mới này là góp phần vào cam kết phát thải ròng bằng “0” của Việt Nam vào năm 2050. Khi hành khách chọn xe buýt thay vì xe cá nhân, lượng khí thải nhà kính sẽ được giảm đáng kể. Cùng với đó, việc giảm in ấn vé giấy và sử dụng hạ tầng thanh toán hiện đại cũng góp phần tiết kiệm tài nguyên, giảm phát sinh rác thải.