Chỉ số an ninh năng lượng của Việt Nam dần cải thiện

Ngày 18/6, tại Hà Nội, Đại học Kinh tế Quốc dân phối hợp cùng Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) tổ chức Tọa đàm Năng lượng sản xuất tại Việt Nam.

Phát biểu tại tọa đàm, ông Nguyễn Anh Dũng Chuyên gia về Chuyển dịch năng lượng, Quỹ châu Á đã chai sẻ về chỉ số an ninh năng lượng (ESI) - công cụ phân tích nhằm theo dõi và đánh giá mối liên hệ giữa chính sách, chuyển dịch năng lượng và an ninh năng lượng. Cách tiếp cận này dựa trên 5 nhóm chỉ số chính: Đảm bảo cung cấp đầy đủ và kịp thời; giá cả hợp lý; bảo vệ môi trường; khả năng chống chịu của hệ thống; thể chế, chính sách và quản lý.

Tương ứng 5 nhóm sẽ có 27 chỉ số đại diện và sử dụng các dữ liệu công khai tại Việt Nam. Kết quả ban đầu cho thấy, ESI có xu hướng tăng trong giai đoạn 2007–2023 nhờ vào chỉ số cung cấp đầy đủ và kịp thời năng lượng. Các chỉ số còn lại có biên độ dao động lớn và không ổn định. Chỉ số mức độ chống chịu của hệ thống đã có xu hướng giảm nhẹ từ năm 2020, và chỉ số bảo vệ môi trường không tạo ra xu hướng tăng rõ rệt. 

Phát biểu tại tọa đàm, TS. Nguyễn Hải Nam, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội cho rằng: Bối cảnh phát triển mạnh mẽ về kinh tế số, trí tuệ nhân tạo… đòi hỏi nguồn năng lượng điện lớn. Nhưng để phát triển bền vững thì việc thu hút và đa dạng hóa dòng vốn đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo giúp giải phóng tối đa nguồn lực, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Để thực hiện được những mục tiêu này, phát triển năng lượng cần sự đồng hành và đảm bảo hài hoà lợi ích "3 nhà": Nhà nước - nhà đầu tư - nhà doanh nghiệp, nên sắp tới sẽ tiếp tục rà soát, sửa đổi các quy định pháp luật theo hướng đơn giản hoá thủ tục hành chính, giảm thiểu thời gian và chi phí tuân thủ…

Bà Sunita Dubey - Đại diện quốc gia Liên minh Năng lượng toàn cầu vì con người và hành tinh (GEAPP) tại Việt Nam nhấn mạnh: Việt Nam đã thể hiện rõ khát vọng mạnh mẽ trong quá trình chuyển dịch năng lượng theo hướng phát triển xanh, sạch và không để ai bị bỏ lại phía sau. Với việc triển khai JETP, Việt Nam đang dần trở thành hình mẫu cho khu vực Đông Nam Á thông qua các quy hoạch, chiến lược, đối thoại liên ngành và thiết kế chính sách có tính khả thi cao.

Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh đặt mục tiêu năng lượng tái tạo (không bao gồm thủy điện) chiếm tới 36% tổng công suất lắp đặt vào năm 2030 và lên tới 75% vào năm 2050, riêng điện gió ngoài khơi dự kiến đạt 139 GW vào giữa thế kỷ. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, để đạt được các mục tiêu này, Việt Nam cần có chính sách hỗ trợ mạnh mẽ, khung pháp lý minh bạch và huy động được nguồn vốn đầu tư lớn từ khu vực tư nhân và quốc tế.