Từ năm 2027, thuốc lá và các sản phẩm tương tự sẽ phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt theo mức tuyệt đối, thay vì chỉ theo tỷ lệ phần trăm như trước đây.
Sáng 14/6, với 93,72% đại biểu Quốc hội tán thành, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi chính thức được thông qua. Theo đó, từ năm 2027, thuốc lá và các sản phẩm tương tự sẽ phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt theo mức tuyệt đối, thay vì chỉ theo tỷ lệ phần trăm như trước đây.
Theo luật mới, từ năm 2027, các mặt hàng thuốc lá (thuốc lá điếu, xì gà, thuốc lào…) sẽ chịu mức thuế tuyệt đối. Đối với thuốc lá điếu, thuế tuyệt đối sẽ được triển khai từ năm 2027 theo lộ trình rõ ràng, tăng dần qua từng năm. Cụ thể, từ ngày 1/1/2027: 2.000 đồng/bao; từ ngày 1/1/2028: 4.000 đồng/bao; từ ngày 1/1/2029: 6.000 đồng/bao; từ ngày 1/1/2030: 8.000 đồng/bao; từ ngày 1/1/2031: 10.000 đồng/bao.
Đối với xì gà - một mặt hàng có giá trị cao và ngày càng phổ biến trong giới trẻ, mức thuế tuyệt đối cũng được quy định rõ ràng: 20.000 đồng/điếu từ năm 2027 và tăng lên 100.000 đồng/điếu vào năm 2031. Các sản phẩm khác như thuốc lào, thuốc lá sợi hay các dạng sử dụng khác cũng sẽ chịu mức thuế từ 20.000 đồng đến 100.000 đồng cho mỗi 100g hoặc 100ml, tùy theo thời điểm trong lộ trình.
Mức thuế trên được áp dụng song song với thuế tiêu thụ đặc biệt với mức thuế suất lên tới 75% tiếp tục duy trì đối với mặt hàng thuốc lá.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, một số ý kiến đề xuất áp dụng mức thuế cao hơn từ năm 2026 theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), với mức 15.000 đồng/bao. Tuy nhiên, để tránh gây sốc cho thị trường và ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp, dự thảo luật đã lựa chọn lộ trình tăng thuế dần từ năm 2027. Việc điều chỉnh này được kỳ vọng sẽ giảm nhu cầu tiêu dùng thuốc lá, đồng thời vẫn đảm bảo ổn định sản xuất, duy trì việc làm cho người lao động trong ngành.
Một số đại biểu đề nghị cần đi kèm biện pháp chống buôn lậu thuốc lá tại biên giới và sử dụng hiệu quả nguồn thu từ thuế thuốc lá để tăng cường công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá. Ủy ban Thường vụ Quốc hội khẳng định, các chế tài xử lý hành vi buôn lậu thuốc lá đã được quy định rõ trong luật hiện hành. Tuy nhiên, việc sử dụng nguồn thu cho phòng chống tác hại thuốc lá sẽ thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt.
Việc áp dụng thuế tuyệt đối là một trong những giải pháp tài chính mạnh mẽ nhằm giảm tỷ lệ hút thuốc, phù hợp với xu hướng quốc tế và khuyến nghị của WHO. Bên cạnh đó, Quốc hội đề nghị Chính phủ cần tăng cường các biện pháp quản lý, truyền thông và thực thi pháp luật nhằm đạt mục tiêu bảo vệ sức khỏe cộng đồng.