Thúc đẩy sản xuất nông nghiệp, lưu thông, phân phối sản phẩm nông sản chất lượng gắn với Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” giai đoạn 2021 – 2025

Công tác lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” giai đoạn 2021 – 2025

Triển khai các Kế hoạch của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Ban chỉ đạo Trung ương cuộc vận động “Người VN ưu tiên dùng hàng VN”, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã kiện toàn Ban chỉ đạo do lãnh đạo Bộ làm Trưởng ban, thành viên là lãnh đạo các đơn vị trực thuộc; Ban cán sự đảng Bộ ban hành Chương trình, Kế hoạch hành động hưởng ứng Cuộc vận động: (1) Ban hành Chương trình hành động số 03-Ctr/BCSĐ ngày 01/04/2022 hưởng ứng Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” trong tình hình mới với chủ đề “Nâng cao nông sản Việt- Nâng cao giá trị Việt- Nâng cao tâm hồn Việt”; (2) Ban hành Kế hoạch số 08-KH/BCSĐ ngày 12/04/2022 về việc tổ chức Hội nghị quán triệt Chương trình hành động của Ban cán sự Đảng bộ hưởng ứng Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” và Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; (3) Ban hành Quyết định số 1386/QĐ-BNN-CBTTNS ngày 15/4/2022 về kế hoạch thực hiện Chương trình hành động của Ban cán sự Đảng bộ hưởng ứng Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” triển khai tới các cấp ủy đảng, các tổ chức Công đoàn, Đoàn Thanh niên, các cơ quan, đơn vị trong toàn ngành;

Phối hợp theo dõi các bộ, ngành, địa phương (các cấp uỷ Đảng, chính quyền, Mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội) triển khai, theo dõi các nội dung cuộc vận động; trực tiếp kiểm tra, giám sát tại một số địa phương được phân công thành viên Ban chỉ đạo (An Giang và Kiên Giang);

Thường xuyên đôn đốc, tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện cho Ban chỉ đạo Trung ương Cuộc vận động “Người VN ưu tiên dùng hàng VN”.

Hoạt động truyền thông, thông tin thay đổi nhận thức, hành vi người tiêu dùng đối với sản phẩm, hàng hóa Việt

Bộ đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền chủ trương của Đảng, Nhà nước trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện cuộc Vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” gắn với công tác tham mưu, chỉ đạo và kết quả triển khai nhiệm vụ chuyên môn cho các cơ quan, đơn vị; 

Thực hiện thông tin tuyên truyền, phổ biến pháp luật về nâng cao chất lượng, đảm bảo ATTP trên các phương tiện thông tin đại chúng (VTV1, VTC16, trang tin Xúc tiến thương mại của Bộ, Báo Nông nghiệp và Môi trường,…); tổ chức các hội thảo, tọa đàm phổ biến thông tin quy định, nhu cầu tiêu dùng tại các thị trường trọng điểm (Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh,..); hướng dẫn quy trình đưa hàng vào hệ thống các siêu thị, phân phối bán lẻ hiện đại, bán hàng trên các nền tảng bán hàng trực tuyến; đa dạng hóa hình thức tuyên truyền về cuộc vận động tại các điểm trưng bày, giới thiệu, bán sản phẩm bằng các băng rôn, pano, biểu ngữ “Người Việt Nam tự hào dùng hàng Việt Nam”; tổ chức lễ hội nông sản, hàng hóa (Festival làng nghề, Festival ngành hàng lúa gạo Việt Nam, lễ hội trái cây, lễ hội Tôm, Cua…) nhằm tôn vinh đặc sản vùng miền, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa đối với các sản phẩm truyền thống,…;

Xây dựng cơ sở dữ liệu tổng hợp, định kỳ phát hành “Bản tin sản xuất và tiêu thụ nông sản trong nước” gửi các Bộ, ngành, địa phương, các hiệp hội ngành hàng, các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ chức, cá nhân; theo dõi sát diễn biến tình hình sản xuất, nguồn cung, biến động giá cả, đặc biệt thời điểm thu hoạch chính vụ để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong lưu thông, phân phối, tiêu thụ; 

Phổ biến, cập nhật thông tin quy định thị trường, xu hướng tiêu dùng hàng năm (05-10 diễn đàn/tọa đàm/năm). Hàng quý, tổ chức tọa đàm phổ biến các tiêu chuẩn chất lượng, thị hiếu tiêu dùng, quy định thị trường trong nước và xuất khẩu theo khu vực thị trường;

Phổ biến văn bản quy phạm pháp luật về an toàn vệ sinh thực phẩm. Tuyên truyền, khuyến cáo đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh nông, lâm, thủy sản và người tiêu dùng;

Tuyên truyền, phổ biến các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (FTAs) đến các doanh nghiệp, hợp tác xã, người sản xuất để tranh thủ cơ hội, các chính sách ưu đãi nhằm cơ cấu lại sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh cho sản phẩm với nông sản nhập khẩu ngay tại thị trường trong nước;

Kịp thời cung cấp đầy đủ thông tin về nông sản Việt, dịch vụ nông nghiệp có chất lượng tốt trên thị trường để từ đó chuyển đổi nhận thức và tâm lý người tiêu dùng đối với hàng nông sản trong nước.

Phát triển hệ thống phân phối hàng Việt cố định, bền vững

Xây dựng, hoàn thiện các cơ chế chính sách về quản lý đảm bảo an toàn thực phẩm, nâng cao chất lượng nông lâm thủy sản thông qua việc xây dựng, ban hành và triển khai các Đề án: (1) Phát triển ngành chế biến rau quả giai đoạn 2021- 2030 (Quyết định 417/QĐ-TTg ngày 22/3/2021); (2) Phát triển ngành chế biến thủy sản giai đoạn 2021 – 2030 (Quyết định 1408/QĐ-TTg ngày 16/8/2021); (3) Phát triển ngành công nghiệp chế biến gỗ bền vững, hiệu quả giai đoạn 2021 – 2030 (Quyết định 327/QĐ-TTg ngày 10/3/2022); (4) Phát triển công nghiệp giết mổ, chế biến và thị trường sản phẩm chăn nuôi đến năm 2030 (Quyết định số 1740/QĐ-TTg ngày 30/12/2023); (5) Phát triển bền vững ngành sắn đến năm 2030, tầm nhìn 2050 (Quyết định số 1115/QĐ-BNN-TT ngày 17/4/2024); (6) Phát triển cây công nghiệp chủ lực đến năm 2030 (Quyết định số 431/QĐ-BNN-TT ngày 26/01/2024); (7) Phát triển kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam (Quyết định số 687/QĐ-TTg ngày 07/6/2022), (8) Thí điểm xây dựng vùng nguyên liệu nông, lâm sản đạt chuẩn phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu (Quyết định 1088/QĐ-BNN-KTHT ngày 25/3/2022). Bên cạnh đó trong giai đoạn 2021 – 2025, Bộ đã tham mưu ban hành một số văn bản như: (1) Chỉ thị số 26/CT-TTg ngày 21/9/2021 về thúc đẩy sản xuất, tiêu thụ và xuất khẩu nông sản trong bối cảnh phòng, chống dịch bệnh Covid-19; (2) Công điện số 13/CĐ-TTg ngày 16/2/2024 về việc tăng cường kết nối logistics thúc đẩy tiêu thụ, xuất khẩu nông lâm thủy sản; (3) Chỉ thị số 10/CT-TTg ngày 02/3/2024 về việc đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu lúa gạo bền vững, minh bạch, hiệu quả trong tình mới; (4) Công điện số 21/CĐ-TTg ngày 4/3/2025 về việc điều hành đảm bảo cân đối cung cầu lúa gạo trước diễn biến thị trường thế giới và trong nước;

Tổ chức diễn đàn 970 kết nối tiêu thụ nông sản, cập nhật và phổ biến các chủ trương, định hướng của Bộ; Phối hợp tổ chức các tuần hàng nông sản các địa phương tại các đô thị lớn, các hoạt động kết nối sản xuất – tiêu thụ nông sản, thúc đẩy đưa hàng nông sản vào kênh phân phối hiện đại qua hệ thống siêu thị, chuỗi cửa hàng tiện lợi như BigC, Vinmart, Sai Gòn Co.op, Satra v.v., hỗ trợ nông dân tiêu thụ nông sản khi vào vụ thu hoạch rộ; đưa hàng hóa đến các vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, bán hàng bình ổn,...;

Đặc biệt, trong giai đoạn cao điểm Covid-19, Bộ đã thành lập 02 Tổ công tác chỉ đạo sản xuất, kết nối cung ứng tiêu thụ tại 02 khu vực (miền Bắc và miền Nam) nhằm hỗ trợ thu hoạch, vận chuyển, phân phối tiêu thụ nông sản. Đã kết nối hơn 3.400 đầu mối cung ứng nông sản và thực phẩm qua đó giảm thiểu đứt gãy chuỗi cung ứng, đáp ứng nhu cầu lương thực, thực phẩm thiết yếu phù hợp trong điều kiện phòng chống dịch Covid-19 của Chính phủ; 

Chủ trì hướng dẫn các địa phương (10 tỉnh, thành phố) triển khai xây dựng thí điểm Trung tâm thu mua – cung ứng nông sản an toàn cấp huyện gắn với việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025;

Rà soát cắt giảm, đơn giản hoá thủ tục, điện tử hoá, số hoá nhằm rút ngắn thời gian, chi phí tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh, phân phối tiêu thụ nông sản trong nước.

Nâng cao năng lực cạnh tranh cho sản phẩm, hàng hóa Việt; cho doanh nghiệp, hợp tác xã, người sản xuất trong lưu thông, phân phối hàng Việt Nam

Chỉ đạo, định hướng sản xuất đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm (ATTP) theo các tiêu chuẩn; theo dõi sát diễn biến thị trường, tham mưu cho Ban chỉ đạo giá Chính phủ, Tổ điều hành thị trường trong nước hỗ trợ phân phối, lưu thông tiêu thụ; kịp thời khuyến cáo các địa phương, doanh nghiệp điều chỉnh kế hoạch, cơ cấu lại sản xuất theo nhu cầu, thị hiếu, tín hiệu thị trường;

Phối hợp triển khai các nội dung thuộc Chương trình Thương hiệu quốc gia từ năm 2020 đến năm 2030 theo Quyết định số 1320/QĐ-TTg ngày 08/10/2019 của Thủ tướng Chính phủ; hỗ trợ trợ doanh nghiệp phát triển, bảo hộ thương hiệu cho các sản phẩm nông sản chủ lực (hướng dẫn doanh nghiệp đăng ký, bảo hộ nhãn hiệu gạo ST24, ST25 tại thị trường quốc tế);

Chủ trì, phối hợp các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng tham vấn làm cơ sở đề xuất chính sách (Nghị định Chính phủ) quản lý, phát triển thương hiệu, nhãn hiệu cho nông sản Việt Nam;

Tăng cường công tác chế biến, quản lý chất lượng, ATTP, phát triển thị trường củng cố lòng tin của người dân và nông sản trong nước: Chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương: (1) Thực hiện Công điện số 44/CĐ-TTg ngày 03/5/2024 về ngăn ngừa, xử lý ngộ độc thực phẩm; (2) Tổ chức triển khai các nội dung các Chương trình, Đề án về sản xuất nông nghiệp sạch, hữu cơ, tuần hoàn, ứng dụng công nghệ cao, kiểm soát ATTP ngay từ các yếu tố đầu vào và liên kết sản xuất với tiêu thụ (Đề án Phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2020-2030; Đề án Đảm bảo an toàn thực phẩm, nâng cao chất lượng nông lâm thủy sản giai đoạn 2021 – 2030); (3) Xây dựng và phát triển chuỗi giá trị cung ứng nông sản thực phẩm đảm bảo nguồn cung thực phẩm chất lượng, an toàn cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu;

Xây dựng và ban hành các tiêu chuẩn quốc gia, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia cho các sản phẩm nông sản; các quy trình sản xuất đảm bảo chất lượng, ATTP làm cơ sở kiểm soát chất lượng; khuyến khích doanh nghiệp không ngừng nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu sản phẩm phù hợp nhu cầu thị trường, hài hòa các tiêu chuẩn quốc tế;

Chủ trì xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Phát triển hệ thống dịch vụ Logistics nâng cao chất lượng và năng lực cạnh tranh của nông sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường bảo vệ người tiêu dùng

Bộ đã ban hành Chương trình hành động thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, trách nhiệm quản lý nhà nước đối với công tác bảo vệ người tiêu dùng;

Tập trung chỉ đạo công tác thanh tra, kiểm tra chuyên ngành thuộc lĩnh vực quản lý; phối hợp Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, Cục Quản lý thị trường (nay là Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước) tổ chức các đợt thanh tra, kiểm tra (chuyển từ thanh kiểm tra theo kế hoạch sang đột xuất) nhằm truy xuất nguồn gốc hàng hóa, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các  hành vi vi phạm; triệt phá dứt điểm các tổ chức sản xuất, kinh doanh hàng giả, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, vi phạm sở hữu trí tuệ khi lưu thông trên thị trường…kịp thời công bố các hành vi vi phạm, các biện pháp xử lý công khai;

Thường xuyên trao đổi thông tin giữa các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ Công Thương phục vụ việc đấu tranh, phòng chống các hành vi gian lận thương mại, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng;

Tham gia các tổ công tác liên ngành về thi hành pháp luật về thương mại biên giới, hoạt động tạm nhập tái xuất qua biên giới đất liền; kiểm tra hoạt động sản xuất, kinh doanh xuất nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu,…

Kiến nghị, đề xuất

Triển khai thực hiện Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 150/QĐ-TTg ngày 28/01/2022, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang triển khai nhiều giải pháp phát triển ngành nông nghiệp, trong đó tập trung phát triển liên kết theo chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị, xây dựng và phát triển thương hiệu nông sản nhằm nâng cao chất lượng, giá trị và sức cạnh tranh của nông sản Việt. Với mục tiêu phát triển sản xuất nông nghiệp như hiện nay, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị Bộ Công Thương quan tâm tăng cường nguồn lực để triển khai có chiều sâu các nhiệm vụ thúc đẩy tiêu thụ, phát triển thị trường trong nước cho các sản phẩm nông, lâm, thủy sản. Cụ thể: (i) Định hướng thị trường cho các địa phương, doanh nghiệp để có chiến lược, kế hoạch sản xuất phù hợp với nhu cầu thị trường tiêu thụ; tăng cường liên kết sản xuất, phân phối, tiêu thụ theo chuỗi giá trị sản phẩm; (ii)Tập huấn kỹ năng về thương mại, thương mại điện tử cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các Hợp tác xã, Tổ hợp tác; tuyên truyền phổ biến và cập nhật thông tin, thị hiếu tiêu dùng của thị trường; (iii) Đa dạng hoá phương thức truyền thông nhằm chuyển biến hơn nữa tư duy, nhận thức và niềm tin người tiêu dùng đối với hàng hoá sản xuất trong nước./.