Từ ngày 1/7, cấm thuốc lá tại hầu hết nơi công cộng tại Pháp

Cấm thuốc lá tại hầu hết nơi công cộng

Cụ thể, quy định mới cấm hút thuốc lá tại các công viên, bãi biển, sân vận động, khu vực gần trường học, khu vui chơi trẻ em và các bến xe, ga tàu đông người. Người vi phạm có thể bị phạt hành chính từ 135 euro (tương đương gần 3,5 triệu đồng Việt Nam). Mức phạt có thể cao hơn nếu tái phạm hoặc gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến người khác.

Đây không phải lần đầu tiên nước Pháp ban hành các hạn chế với thuốc lá tại không gian công cộng, nhưng đây là lần đầu tiên áp dụng ở quy mô toàn quốc, thay vì để từng địa phương quy định. Chính phủ Pháp nhấn mạnh rằng: “Không gian công cộng là nơi mọi người, đặc biệt là trẻ em cần được hít thở không khí trong lành”.

Thuốc lá là nguyên nhân tử vong hàng đầu tại Pháp

Theo Bộ Y tế Pháp, thuốc lá gây ra hơn 75.000 ca tử vong mỗi năm, tương đương cứ 7 phút trôi qua lại có một người tử vong do thuốc lá. Bên cạnh các bệnh ung thư, tim mạch và hô hấp, hút thuốc thụ động (hít phải khói thuốc từ người khác) cũng gây ra hàng nghìn ca tử vong mỗi năm, đặc biệt ở trẻ em và phụ nữ mang thai.

Thống kê cho thấy, dù Pháp đã áp dụng nhiều biện pháp như cấm quảng cáo, in hình ảnh cảnh báo bệnh lý trên bao bì, tăng thuế thuốc lá… nhưng tỷ lệ người hút vẫn ở mức cao, khoảng 25% dân số trưởng thành. 

Song song với lệnh cấm hút thuốc nơi công cộng, chính phủ Pháp cũng đưa ra kế hoạch cấm bán thuốc lá điện tử dùng một lần (loại "puff"), vốn rất phổ biến trong giới trẻ nhờ thiết kế bắt mắt và giá rẻ.

Hướng tới “thế hệ không thuốc lá” vào năm 2032

Dự kiến từ năm 2026, Pháp sẽ áp dụng cấm hoàn toàn dòng sản phẩm này vì lo ngại ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường (do pin, nhựa và hóa chất tồn dư). Ngoài ra, Pháp cũng sẽ tăng giá thuốc lá điếu lên mức 13 euro/hộp vào năm 2026 và 15 euro vào 2027, như một cách gián tiếp hạn chế tiêu dùng.

Cùng với đó, Chính phủ Pháp khẳng định, các biện pháp mạnh mẽ này là một phần của Kế hoạch Y tế Công cộng Quốc gia, đặt mục tiêu đưa tỷ lệ hút thuốc của thanh thiếu niên (12 -18 tuổi) về 0% trong vòng 7 năm tới. Một loạt chiến dịch giáo dục, truyền thông, hỗ trợ cai nghiện miễn phí cũng sẽ được triển khai rộng khắp.

Theo Bộ trưởng Y tế Pháp, “Chúng tôi không nhắm vào người hút thuốc, mà nhắm vào ngành công nghiệp thuốc lá - một ngành kiếm lời trên sức khỏe của người dân và làm tổn thương cả hệ thống y tế quốc gia”. 

Kinh nghiệm cho Việt Nam trong kiểm soát không gian công cộng

Việt Nam hiện cũng đã có quy định cấm hút thuốc tại nơi công cộng trong nhà (như bệnh viện, trường học, phương tiện công cộng…), nhưng việc thực thi còn yếu. Không ít quán cà phê, công viên, bến xe vẫn tràn ngập khói thuốc, gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe cộng đồng.

Việc Pháp áp dụng cấm toàn diện tại không gian công cộng ngoài trời là một bước đi táo bạo, nhưng cần thiết và có thể là gợi ý chính sách đáng tham khảo cho các quốc gia đang đối mặt với gánh nặng từ thuốc lá, trong đó có Việt Nam.