WMO đồng hành cùng Việt Nam phát triển hệ thống khí tượng thủy văn

Ngày 30/7, trong khuôn khổ chuyến công tác của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tại Thụy Sĩ, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đã dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam đến thăm và làm việc với bà Celeste Saulo, Tổng Thư ký Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO). Tham dự buổi làm việc, về phía Bộ Nông nghiệp và Môi trường có Thứ trưởng Võ Văn Hưng.

Tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng đánh giá cao vai trò và những đóng góp thiết thực của WMO trong việc thúc đẩy hợp tác toàn cầu về khí tượng thủy văn, đặc biệt trong nâng cao năng lực cảnh báo sớm và giảm thiểu rủi ro thiên tai. Đồng thời, ủng hộ sáng kiến “Cảnh báo sớm cho mọi người” do Tổng Thư ký Liên hợp quốc khởi xướng và triển khai trên toàn cầu.

Theo Phó Thủ tướng, công nghệ giữ vai trò then chốt trong hỗ trợ các quốc gia đang phát triển ứng phó hiệu quả hơn với các tác động tiêu cực của khí hậu. Vì vậy, Việt Nam khuyến khích thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa việc chuyển giao công nghệ tiên tiến trong dự báo thời tiết, khí hậu, lũ quét và sạt lở đất, đặc biệt là các mô hình như: trí tuệ nhân tạo (AI), dự báo số (NWP), dự báo trung hạn - dài hạn, cũng như các thiết bị quan trắc hiện đại như radar thời tiết, cảm biến tự động và ảnh vệ tinh.

“Là một trong những quốc gia chịu tác động nặng nề nhất của biến đổi khí hậu, chúng tôi mong WMO tiếp tục đồng hành, hỗ trợ vận hành hiệu quả hai trung tâm khu vực, gồm: Trung tâm Cảnh báo lũ quét và Trung tâm Dự báo thời tiết nguy hiểm cho Đông Nam Á. Cùng với đó, tăng cường chia sẻ chuyên gia, công nghệ tiên tiến từ các nước thành viên nhằm nâng cao năng lực cảnh báo, dự báo thiên tai cho khu vực ASEAN, đặc biệt là tiểu vùng Mekong”, Phó thủ tướng cho biết.

Với thế mạnh trong đào tạo và nghiên cứu khí tượng thủy văn, phía Việt Nam kêu gọi WMO hợp tác sâu rộng và hiệu quả hơn trong phát triển nguồn nhân lực. Đồng thời, tham gia sâu hơn vào các sáng kiến toàn cầu như WIGOS, GCOS, GFCS và khung giám sát đa thiên tai.

Về phần mình, Tổng Thư ký WMO Celesto Saulo bày tỏ vinh dự khi được sự tín nhiệm và hợp tác từ phía Việt Nam, đồng thời khẳng định vị trí chiến lược của Việt Nam trong quá trình xây dựng một hệ thống cảnh báo sớm hiệu quả và thích ứng.

Theo bà, Việt Nam không chỉ nhận thức rõ mức độ tổn thương của mình mà còn thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ trong việc tăng cường năng lực quốc gia. Chính sự chủ động này tạo điều kiện thuận lợi để WMO đồng hành chặt chẽ cùng Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực đào tạo và phát triển nguồn nhân lực.

“Chúng tôi nhận thấy một thách thức chung ở nhiều quốc gia đang phát triển, trong đó có Việt Nam, là sự thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực khí tượng, thủy văn và biến đổi khí hậu. Vì vậy, WMO đang triển khai các chương trình đào tạo bài bản ở nhiều cấp độ, nhằm xây dựng lực lượng chuyên gia có trình độ, sẵn sàng ứng phó với các thách thức hiện nay và tương lai.

Chúng tôi cũng sẵn sàng hợp tác kỹ thuật với Việt Nam để cùng xây dựng lộ trình phù hợp trong đào tạo và cấp chứng chỉ cho đội ngũ cán bộ, dựa trên nhu cầu thực tế, năng lực hiện có và định hướng phát triển dài hạn của Việt Nam”, bà cho biết.

Về đề xuất thành lập trung tâm đào tạo khu vực, Tổng Thư Ký WMO cho rằng cần từng bước củng cố năng lực đào tạo trong nước, thiết lập các cơ sở đạt chuẩn, từ đó mở rộng vai trò phục vụ khu vực. Hiện nay, WMO đang hợp tác với Trung Quốc để phát triển một hệ thống cảnh báo sớm ứng dụng AI, và sẵn sàng hợp tác với tất cả các quốc gia, nhằm nâng cao năng lực ngành khí tượng thủy văn thông qua công nghệ.

Bà Celesto Saulo đánh giá dự án “Tăng cường khả năng thích ứng và chống chịu khí hậu cho cộng đồng lưu vực sông Mekong thông qua củng cố các dịch vụ khí tượng, thủy văn và khí hậu” là sáng kiến thiết thực và đầy tiềm năng trong việc nâng cao năng lực cung cấp dịch vụ khí hậu của Việt Nam. Vì vậy, WMO mong muốn sớm nhận được phản hồi từ Việt Nam để sớm triển khai dự án.