Gắn kết chuyển đổi xanh - hướng đi mới cho nông thôn Việt Nam

Hướng đi tất yếu của nông thôn hiện đại

Chuyển đổi xanh đang trở thành xu hướng tất yếu trong phát triển nông thôn, nhằm giảm tác động tiêu cực đến môi trường và tối ưu hóa các nguồn tài nguyên thiên nhiên. TS. Trần Công Thắng, Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn cho rằng, nông thôn Việt Nam hiện nay đã có nền tảng vững chắc về hạ tầng điện, giao thông, viễn thông. Do đó, thay vì chỉ tập trung vào mở rộng quy mô xây dựng, cần chú trọng hơn vào phát triển nông nghiệp sinh thái, kinh tế tuần hoàn, sử dụng năng lượng tái tạo và bảo vệ tài nguyên nước.

Chuyển đổi xanh trong nông nghiệp không chỉ dừng lại ở việc giảm thiểu ô nhiễm mà còn mở ra nhiều cơ hội phát triển bền vững. Ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất, phát triển mô hình nông nghiệp hữu cơ, giảm sử dụng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật là những giải pháp quan trọng. Đồng thời, việc thúc đẩy các mô hình hợp tác xã xanh, kinh tế tuần hoàn trong sản xuất nông nghiệp sẽ giúp gia tăng giá trị sản phẩm và tạo thêm việc làm tại địa phương.

Động lực cho nông nghiệp và kinh tế nông thôn

Song song với chuyển đổi xanh, chuyển đổi số đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sản xuất và quản lý nông nghiệp. Việc áp dụng công nghệ số không chỉ giúp tối ưu hóa chuỗi cung ứng nông sản mà còn tăng cường kết nối giữa nông thôn và đô thị.

Theo đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường, giai đoạn 2026 - 2030, sẽ tập trung phát triển hạ tầng số tại các vùng nông thôn, đưa công nghệ vào sản xuất và tiêu thụ nông sản. Ứng dụng các nền tảng thương mại điện tử, trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT) trong nông nghiệp sẽ giúp tăng năng suất, giảm chi phí và tạo ra nhiều giá trị gia tăng cho nông sản Việt Nam.

Đặc biệt, chuyển đổi số còn giúp nâng cao tính minh bạch trong sản xuất và tiêu thụ nông sản. Nhờ blockchain và các công nghệ theo dõi truy xuất nguồn gốc, sản phẩm nông nghiệp có thể đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường trong và ngoài nước, từ đó tăng khả năng cạnh tranh của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Hướng đến một nông thôn đáng sống

Xây dựng nông thôn mới trong thời gian tới không chỉ tập trung vào phát triển kinh tế mà còn hướng đến một nông thôn có chất lượng sống cao. Môi trường xanh, cơ sở hạ tầng hiện đại, hệ thống giáo dục và y tế tốt sẽ là những yếu tố giúp thu hút nhân lực trẻ quay trở lại nông thôn, tạo ra một cộng đồng nông thôn tri thức.

Nguyên Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương ông Cao Đức Phát nhận định, nếu trước đây xây dựng nông thôn mới chỉ tập trung vào đường sá, trường học thì giờ đây, điều quan trọng hơn là nâng cao tri thức và năng lực của người dân nông thôn, giúp họ tiếp cận với công nghệ, quản trị sản xuất hiện đại và có tư duy kinh doanh bền vững.

Chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2026 - 2030 không chỉ là một nhiệm vụ phát triển hạ tầng mà còn là một hành trình chuyển đổi nông thôn thành một khu vực đáng sống, đáng làm việc, nơi kinh tế phát triển bền vững, gắn kết chặt chẽ với môi trường và công nghệ số. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để Việt Nam hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu, đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa và phát huy tiềm năng nội lực của mỗi địa phương.